Hepimiz zaman zaman kendimizi aç hissettiğimizde yemek yeme eğiliminde oluruz, ancak bazen gerçek açlık yerine duygusal açlık ön plana çıkar. Duygusal açlık, yediklerimizle sadece fiziksel ihtiyaçlarımızı karşılamak değil, aynı zamanda ruh halimizi iyileştirmeye çalışmamızla ilgilidir. Peki, duygusal açlık ve gerçek açlık arasındaki farkları nasıl anlayabiliriz ve bu farkları ayırt etmek, sağlıklı beslenme alışkanlıkları geliştirmemize nasıl yardımcı olabilir?

Gerçek Açlık ile Duygusal Açlık Arasındaki Farklar

• Gerçek Açlık:
• Yavaşça başlar ve vücut, zamanla daha fazla yemek isteği uyandırır.
• Mide, fiziksel açlık sinyalleri gönderir ve yemek yediğinizde rahatlama hissi yaratır.
• Tüketilen gıda türüne bağlı olarak doyma hissi sağlar. Sağlıklı seçeneklerle (sebzeler, protein, tam tahıllar) tatmin olabilirsiniz.
• Genellikle belli bir zaman diliminde, öğün aralarındaki boşlukta yaşanır.

• Duygusal Açlık:
• Aniden başlar ve genellikle belirli bir yiyecek veya tat arayışı ile gelir (çikolata, abur cubur vb.).
• Duygusal açlık genellikle ruh halini değiştirme isteğiyle ortaya çıkar; stres, yalnızlık, sıkıntı veya mutlu olma arzusu gibi duygusal durumlarla bağlantılıdır.
• Duygusal açlık, genellikle doyum sağlamaz ve yedikten sonra pişmanlık veya suçluluk duygusu yaratabilir.
• Duygusal açlık, vücutta fiziksel açlık belirtilerinin ötesinde bir rahatlama arzusuyla gelir.

Duygusal Yeme Alışkanlıklarının Nedenleri

Duygusal yeme, sıklıkla psikolojik faktörlerden kaynaklanır. Günlük yaşamda karşılaşılan stres, kaygı, yalnızlık veya depresyon gibi duygusal durumlar, yemekle başa çıkma ihtiyacı doğurabilir. Birçok kişi, bu tür duygusal durumları bastırmak ya da rahatlamak için yemek yemeyi bir araç olarak kullanır. Bu alışkanlıklar, uzun vadede bedensel ve zihinsel sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.

Bazı yaygın duygusal açlık tetikleyicileri şunlardır:

• Stres: İş yerindeki baskılar veya kişisel yaşamda karşılaşılan sorunlar, fazla yemek yeme isteğine yol açabilir.
• Sıkıntı veya yalnızlık: Yalnız hissettiğinizde ya da sıkıldığınızda, yemek yemenin duygusal bir rahatlama sağladığını hissedebilirsiniz.
• Mutluluk: Bazen insanlar, kutlama veya ödüllendirme amacıyla yemek yerler.
• Alışkanlıklar: Bazı insanlar, duygusal boşluklarını yemekle doldurmayı alışkanlık haline getirmiştir.

Duygusal Açlığı Kontrol Etmek İçin İpuçları

Duygusal açlıkla başa çıkmanın yolu, kendinizi daha iyi tanımaktan ve vücudunuzun gerçek ihtiyaçlarına odaklanmaktan geçer. İşte bu süreçte yardımcı olabilecek bazı öneriler:

1. Farkındalık Geliştirin: Duygusal açlıkla başa çıkmanın ilk adımı, ne zaman yemek yediğinizi fark etmektir. Yediğiniz zamanın fiziksel açlık mı yoksa duygusal bir ihtiyaç mı olduğunu anlamak, farkındalık yaratacaktır. Bunu anlamanın en kolay yolu, önce bir nefes almak ve "Gerçekten aç mıyım?" diye kendinize sormaktır.
2. Alternatif Aktivitelere Yönelin: Yeme isteğinizin duygusal bir açlık olduğunu fark ettiğinizde, yemek yerine başka bir aktivite yapmayı deneyin. Örneğin, yürüyüşe çıkmak, meditasyon yapmak, bir arkadaşla konuşmak veya hobi edinmek gibi seçenekler, ruh halinizi iyileştirebilir ve yemek yeme isteğini geçirebilir.
3. Sağlıklı Atıştırmalıklar Tercih Edin: Duygusal açlıkla başa çıkarken, yediğiniz gıdaların besleyici ve sağlıklı olmasına dikkat edin. Şekersiz çikolata, kuru meyveler, yoğurt, badem veya fındık gibi sağlıklı alternatifler, hem tatmin edici hem de besleyici olabilir.
4. Duygusal Durumları Yönetmeyi Öğrenin: Stresle başa çıkma tekniklerini öğrenmek, yemekle duygusal başa çıkmanın önüne geçebilir. Yoga, meditasyon, derin nefes egzersizleri gibi yöntemlerle stresinizi yönetmeyi öğrenebilirsiniz.
5. Duygusal Yeme Günlüğü Tutun: Ne zaman ve neden yemek yediğinizi not aldığınız bir günlük, duygusal açlıkla ilgili farkındalığınızı artırabilir. Hangi duyguların sizi yediğiniz yiyeceklere yönlendirdiğini görmek, alışkanlıklarınızı anlamanıza yardımcı olabilir.                                                                                             

Duygusal yeme, çoğu zaman sağlıksız beslenme alışkanlıklarına yol açabilir. Bu nedenle, duygusal açlıkla başa çıkabilmek ve gerçek açlık ile arasındaki farkı öğrenmek oldukça önemlidir. Kendinize karşı nazik olmalı ve sağlıklı alışkanlıklar geliştirmek için adımlar atmalısınız. Sonuçta, fiziksel sağlığınız kadar zihinsel sağlığınız da önemlidir. Yediğiniz yemeklerin, hem bedeninizi hem de ruhunuzu beslemesi gerektiğini unutmayın!

Dyt.Elif Hilal Yılmaz